Renovatie Binnenhof v.m. Ministerie van Koloniën, Den Haag

WDJArchitecten is in opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf als architect verantwoordelijk voor de renovatie van het voormalig Ministerie van Koloniën en de uitbreiding daarvan,  tegenwoordig gebouw K en gebouw C van het Tweede Kamer-complex.

Gebouw K

Architect en ingenieur W.N. Rose ontwierp in 1860 als Rijksbouwmeester het Ministerie van Koloniën als een gebouw dat vooruitstrevend en vernieuwend was op allerlei terreinen. Zo zijn er elementen toegepast uit zowel het neoclassicisme als de romaanse bouwkunst. Het is het eerste gebouw in Nederland dat specifiek als Ministerie werd ontworpen. Ook de techniek was vooruitstrevend met een onzichtbaar geïntegreerd klimaatsysteem en veelvuldige toepassing van het nieuwe materiaal gietijzer. Het gebouw is strikt symmetrisch opgebouwd. Het had een monumentale bel-etage (1e verdieping) met de officiële vertrekken van de minister. Deze vertrekken werden vanaf de hoofdentree aan het Plein met een al even monumentale trap bereikt. Twee lichthoven brachten daglicht midden in het gebouw.In de loop der jaren werd het gebouw telkens uitgebreid en verbouwd en steeds intensiever gebruikt, sinds de jaren tachtig van de 20e eeuw als onderdeel van de Tweede Kamer. De monumentale trap verdween, de lichthoven werden overkapt en het hart van het gebouw slibde dicht. Wat bleef, waren de prachtige hoge en heel lichte kantoorruimten, veel van de gietijzeren onderdelen en een aantal stijlkamers waaronder de Regentenkamer.

Visie
Voor het renovatieontwerp wordt uitgegaan van behoud en versterking van de kernwaarden van het monument. Noodzakelijke aanpassingen en ingrepen voor het gebruik als kantoorgebouw voor fracties sluiten aan op het innovatieve karakter van Rose’s ontwerp. Vernieuwde installaties worden weer onzichtbaar ingepast zodat de oorspronkelijke ruimtes opnieuw tot hun recht komen. In het gebouwhart worden licht en lucht teruggebracht en wordt de circulatie verbeterd. Het interieur krijgt een flinke opknapbeurt, waarbij wordt teruggegrepen op de stijl van de eerste bouwfase.De ontsluiting tussen gebouw K en de gebouwen C en N wordt verbeterd, zodat het gebouw straks beter met de rest van het Tweede Kamercomplex is verbonden.

Aanpak in hoofdlijnen

  • Gevel en dak worden geïsoleerd.
  • Nieuwe installaties zorgen voor een comfortabel binnenklimaat.
  • Aansluiting op gebouw N wordt verbeterd door verplaatsing van de liften en een nieuwe verbinding met gebouw C op de begane grond.
  • Door de vide aan het Plein te heropenen, ontstaat een representatievere begane grond met meer daglicht.
  • Verwijdering van de huidige lift resulteert in een ruimer en beter benut hoofdtrappenhuis.
  • Aanpassing van de dakkap biedt de mogelijkheid om meer kantoorruimte te realiseren.

Gebouw C

De uitbreiding van het voormalig Ministerie van Koloniën is in 1915 door Henry Teeuwisse ontworpen in een historiserende ar­chitectuur in baksteen die niet opvalt in de gevelwanden rondom de Ridderzaal. Desondanks is de constructie van het gebouw volledig als een (modern) gewapend-betonskelet uitgevoerd. Het gebouw werd ontworpen voor een kantoorprogramma, waarvan de hiërarchische organisatie nog steeds afleesbaar is in de interieurafwerkingen. Op de representatieve eerste verdieping waren de minister en secretaris-generaal gehuisvest, via een brug verbonden met de bel-etage van het Ministerie (gebouw K). Gang en trappenhuis zijn hier afgewerkt met prachtig tegelwerk van de Porceleyne Fles. De aangrenzende kantoren en tekenzalen voor het lagere personeel waren veel soberder uitgevoerd. De zolder was oorspronkelijk als berging in gebruik.

Visie
Behoud van de hoofdopzet en -structuur van het gebouw is uitgangspunt voor het renovatieontwerp. De buitengevel wordt waar nodig bouwkundig hersteld en geconserveerd als onderdeel van de gevelwanden van het Binnenhof. In het interieur zijn de oorspronkelijke subtiele verschillen in afwerkingen leidend. De monumentale delen worden waar nodig hersteld en geconser­veerd, nieuwe afwerkingen sluiten aan op de oorspronkelijke hiërarchie. De zolder krijgt daarbij haar eigen karakter (terug) door de kapconstructies weer in zicht te brengen. Klimaat- en overige installaties worden volledig vernieuwd. Uit­gangspunt is om ze zoveel mogelijk onzichtbaar te integreren.

Aanpak in hoofdlijnen

  • Gevel en dak worden geïsoleerd.
  • Nieuwe installaties voorzien in een comfortabel binnenklimaat.
  • De wat benauwde werkplekken op zolder en in de voormalige tekenzalen ondergaan een verbeterslag.
  • De integrale toegankelijkheid wordt verbeterd, inclusief een gelijkvloerse aansluiting op gebouw B.
  • Ontsluiting wordt uitgebreid met een nieuwe glazen gang onder de loopbrug die op de begane grond een snelle entree vanuit de gebouwen N en K biedt. Deze poort biedt vanuit Gebouw N bovendien uitzicht op het Torentje.
  • De toegankelijkheid van de zolder wordt verbeterd door een trap te verplaatsen.

Zie voor meer informatie over het project: www.rijksvastgoedbedrijf.nl/binnenhof en www.tweedekamer.nl/renovatie.