Cygnus Gymnasium ”Het Schip”, Amsterdam

De markante voormalige technische school Patrimonium aan de Wibautstraat, beter bekend als ‘Het Schip’, is door een integrale restauratie getransformeerd tot een hedendaags schoolgebouw voor het Cygnus Gymnasium. Het complex is daarbij aangepast aan actuele inzichten op onderwijsgebied en hedendaagse klimaateisen volgens de richtlijn Frisse Scholen B.

Het gebouw is in 1952 – 1956 ontworpen door de architect J.B. Ingwersen en sterk geïnspireerd op de Unité d’Habitation van Le Corbusier. Mede vanwege de expressieve constructie in schoonbeton is het in 2009 aangewezen als Rijksmonument. Het betonwerk is weer volledig gereinigd en zorgvuldig hersteld, evenals de oorspronkelijke kleuren van het schilderwerk en de vele kunstwerken.

De kenmerkende ‘brise soleil’ schermgevel uit geprefabriceerde ‘schokbeton’-elementen was geïnspireerd op de Mediterrane referenties maar bleek in ons klimaat als zonwering ontoereikend. Ventileren door middel van grote schuiframen was door de verkeersdrukte niet langer mogelijk. Voor het binnenklimaat moest een oplossing worden gevonden zonder toepassing van gebouwkoeling.
In samenwerking met bouwtechnisch en bouwfysisch adviseurs is een zorgvuldige balans bepaald tussen bouwkundige maatregelen en installaties, die ook door monumentenzorg enthousiast is ontvangen.

Speciaal isolatieglas is direct in de betonsponningen van de gevels geplaatst. De houten schuiframen zijn vervangen waarbij de geluidwering is verbeterd. De binnenzonwering voorkomt tevens beeldschermreflectie. Akoestische plafonds zijn vrijhangend uitgevoerd zodat de betonconstructie als warmtebuffer werkt. Het gebouw is voorzien van een gebalanceerd ventilatiesysteem met warmteterugwinning, waarbij de gangen en trappenhuizen als retourkanaal functioneren. Het Cygnus Gymnasium is nu gehuisvest in een energetisch duurzaam gebouw met een sterk gereduceerde CO2 emissie.

De herbestemming tot technisch gymnasium heeft geleid tot een herschikking van functies, waarbij het onderwijs is geconcentreerd op de bovenverdiepingen, met een multifunctionele mediatheek en sportzaal annex theater op het dak. In de voormalige werkplaatsen krijgen nu leerlingen de beginselen van wetenschap bijgebracht. In aansluiting op de onderwijsprincipes van het Cygnus Gymnasium om leerlingen op te voeden in een sociaal relevante context zijn op de begane grond meer (semi-) publieke functies gesitueerd, zoals het restaurant en een fitness club, in aansluiting op de ontwikkeling van het nieuwe woon- en werkgebied Parooldriehoek.